Obecna sytuacja związana z koronawirusem uwidacznia kilka zjawisk społecznych, którym możemy ulegać. Zjawiska społeczne są w kręgu moich psychologicznych zainteresowań, dlatego postanowiłam je zebrać i opisać. Warto mieć ich świadomość, ponieważ mogą dotyczyć także nas. Zjawiska społeczne a koronawirus:
? Konformizm informacyjny – jest to zjawisko polegające na dostosowywaniu się do innych. Kiedy nie mamy wystarczająco dużo odpowiednich informacji, obserwujemy zachowania innych i traktujemy je jako wskazówki do tego, w jaki sposób powinniśmy myśleć i się zachowywać. Zjawisko konformizmu informacyjnego można było w ostatnich tygodniach zaobserwować w sklepach. To sytuacje kiedy znikała ogromna ilość produktów, ludzie wydawali setki złotych, a półki świeciły pustkami. Skoro inni tak robią, to ja też tak zrobię.
? Zarażanie afektywne – jest bezpośrednio związane z zarażaniem się emocjami. W przypadku koronawirusa to sytuacje, w których po rozmowie z rodziną, ze znajomymi, którzy są bardzo przygnębieni, sami zaczynamy się tak czuć. Kolejnym powiązanym z zarażaniem afektywnym zjawiskiem jest panika.
? Panika – związana jest z przekazywaniem negatywnych emocji wywołanych ważnymi, niebezpiecznymi według konkretnej osoby informacjami. Informacje te jednak nie zawsze są one prawdziwe. To rozprzestrzenianie uczucia niepokoju i strachu. To sytuacje, w których dzwonimy do innych i opowiadamy same negatywne informacje, które wyczytaliśmy w internecie. “Sianie paniki” swoje korzenie ma na początku istnienia człowieka, kiedy na ludzi czyhało wiele niebezpieczeństw. Gdy jeden człowiek wyczuwał zagrożenie, to dzielił się tym z innymi, aby zmobilizować całą grupę do obrony.
? Lęk i strach – to emocje również związane z ewolucją. O strachu mówimy, kiedy znamy przeciwnika (w tym wypadku jest nim koronawirus). O lęku, kiedy nie wiemy co nas czeka. Niewielki poziom tych emocji działa mobilizująco i pomaga w walce z przeciwnikiem. Z tego powodu nie wychodzimy z domu bez potrzeby, zarażamy innych pozytywnych akcją #zostanwdomu czy szyjemy maseczki dla służby zdrowia. Niestety zbyt wysoki poziom strachu i lęku negatywnie wpływa na nasz organizm oraz na racjonalne myślenie.
? Zachowania konfrontacyjne – przejawiają je ludzie, którzy zachowują się na przekór zaleceniom i lekceważą zagrożenie. Spotykają się w grupach na piwo, bo przecież trzeba skorzystać z ładnej pogody. Takie zachowania wynikają z niedostosowania społecznego i niestety negatywnie wpływają na walkę z koronawirusem.
Warto mieć świadomość tego, że nasz mózg nie odróżnia rzeczywistości od marzeń? W praktyce oznacza to, że jeśli zbyt często myślimy o koronawirusie, zamartwiamy się, wyobrażamy sobie tylko negatywne scenariusz, to nasz organizm zaczyna reagować objawami fizycznymi. Stąd m.in. zaburzenia snu czy bóle głowy. Warto wykorzystać tę wiedzę o mózgu i zacząć sobie wizualizować przyszłość w kolorowych barwach?
Jak widzicie, jako ludzie jesteśmy bardzo podatni na różne zjawiska psychologiczne. Dlatego tak ważne jest, aby wiedzę na temat koronawirusa pozyskiwać tylko z rzetelnych źródeł (najlepiej Ministerstwo Zdrowia) i nie robić tego zbyt często. Jeśli ktoś z Waszego otoczenia zacznie opowiadać różne historie, które czytał odnośnie wirusa, warto spytać skąd ma te informacje. Może się okazać, że to zwykłe fake newsy❌